Του φιλολόγου Σπυρίδωνος Βλιώρα
Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε δύο θέματα : ① Ορισμένα από τα ουσιαστικά (και όχι τυπικά) καθήκοντα...
ενός δημάρχου και
②Πώς, ενώ οι περισσότεροι όσων έχουν διατελέσει δημαρχαίοι, αντιδημαρχαίοι, συμβουλαίοι / συμβουλάτορες κ.λπ. στον Δήμο Μετεώρων έχουν κριθεί ως αναποτελεσματικοί, παρτάκηδες και ενίοτε παράνομοι και επικίνδυνοι για το κοινό καλό και κακοχαρακτηρίζονται εφ' όρου ζωής, από την άλλη πλευρά εκδηλώνεται τέτοια προθυμία και συνωστισμός νέων υποψηφιοτήτων; Δεν αποθαρρύνονται και δεν ανησυχούν για την υστεροφημία τους οι νέοι υποψήφιοι;
① Καθήκοντα δημάρχου
Ποια είναι τα καθήκοντα ενός δημάρχου και κατ' επέκταση των μελών του δημοτικού συμβουλίου; Νομικώς, αυτά περιγράφονται σε διάφορους νόμους, όπως στο άρθρο 86 του νόμου 3463/2006 («ο δήμαρχος προασπίζει τα τοπικά συμφέροντα και ασκεί τα καθήκοντά του με γνώμονα τη διασφάλιση της ενότητας της τοπικής κοινωνίας...») ή στο άρθρο 58 του νόμου 3852/2010 και ούτω καθεξής.
Δεν εννοούμε όμως αυτά τα (αυστηρώς νομικά) καθήκοντα. Θα αναφέρουμε παρακάτω ορισμένα καθήκοντα και υποχρεώσεις των δημάρχων και των δημοτικών και τοπικών συμβούλων που —κατά τη γνώμη μας— είναι βαρύνουσας σημασίας για την εύρυθμη λειτουργία και ευημερία μιας περιοχής.
Θα ξεκινήσουμε από το πιο τρελό πράγμα που διαπιστώσαμε τις τελευταίες ημέρες: η κατασκευάστρια εταιρεία του αυτοκινητοδρόμου Ε₆₅ παρέδωσε πρόσφατα τον κόμβο κίνησης των οχημάτων προς Διάβα, Μουργκάνι κ.λπ., φράσσοντας και αχρηστεύοντας την πεζογέφυρα και ποδηλατογέφυρα του Πηνειού.
Εννοείται λοιπόν πως ένα από τα βασικά καθήκοντα ενός δημάρχου είναι να έχει σημάνει συναγερμό, όταν γίνεται ένα τόσο μεγάλο έργο εντός των ορίων του Δήμου και να το παρακολουθούν όλες οι υπηρεσίες του, συμμετέχοντας στο σχεδιασμό, παρεμβαίνοντας και διαμαρτυρόμενοι όπου χρειάζεται (όπως για παράδειγμα και στις αυτοκινητογέφυρες προς Σαρακίνα).
Δυστυχώς βέβαια η Διάβα είναι ένα άτυχο χωριό και δεν έχει «βγάλει» ποτέ Διαβίτη δήμαρχο, αντιδήμαρχο κ.λπ. (☺), με άσχημα για το χωριό αποτελέσματα· με κορυφαίο την απόλυτη αδιαφορία που οδήγησε στην κατάρρευση της γέφυρας και την δυσκολία μετακίνησης των κατοίκων δυτικά του Πηνειού για χρόνια!
Δεν το συζητάμε φυσικά πως ο Δήμος Καλαμπάκας θα έπρεπε να είχε παρέμβει εδώ και μια εξαετία περίπου, ώστε από τότε να είχε ολοκληρωθεί η κατασκευή του τμήματος Τρίκαλα–Καλαμπάκα τού αυτοκινητοδρόμου Ε₆₅, πράγμα πανεύκολο, καθώς ήταν σχεδόν έτοιμος και δεν υπήρχε καμία αντίδραση για το τμήμα αυτό! Έξι χαμένα χρόνια στο θέμα αυτό για την Καλαμπάκα...
Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τις παρεμβάσεις και τις πιέσεις που θα έπρεπε να ασκεί ο δήμαρχος για την κατασκευή κυκλικών κόμβων1 στον υπάρχοντα δρόμο από την Καλαμπάκα προς Τρίκαλα (καθώς και μέσα στην Καλαμπάκα, στην Πίνδου, Ιωαννίνων κ.α.) όπως επίσης και για την κατασκευή της περιφερειακής οδού Καλαμπάκας. (Στα Τρίκαλα, παρά την ύπαρξη τού Ε₆₅, η περιφερειακή οδός προχωρά και θα ολοκληρωθεί. Αλλά τα Τρίκαλα τα χωρίζει πλέον χαοτική ποιοτική διαφορά από την Καλαμπάκα...)
Περνάμε σ' ένα άλλο ζήτημα, που κατ' αρχάς σχετίζεται με το πρώτο. Καθήκον του δημάρχου είναι να μεριμνά με κάθε τρόπο για τη διάσωση και ανάδειξη του ιστορικού και πολιτισμικού δυναμικού της περιοχής. Να μην αφήνει να ταφούν κάτω από τον Ε₆₅ σημαντικές αρχαιότητες, που ξεκαθαρίζουν πολλά στοιχεία της μεσαιωνικής ιστορίας και ταυτότητας της πόλης μας, ούτε να ρημάζουν και να γίνονται αντικείμενο κλοπών και βανδαλισμών σημαντικά (ή και λιγότερο σημαντικά) κατάλοιπα του παρελθόντος της περιοχής, «άφωνοι» (για τους δημαρχαίους, αντιδημαρχαίους κ.λπ.) μάρτυρες της ιστορίας μας.
Κι ερχόμαστε έτσι σε μία σημαντικότατη —κατά τη γνώμη μου— προϋπόθεση της καθόδου στις δημοτικές εκλογές: την γνώση της (νεότερης και παλαιότερης) ιστορίας της περιοχής. Δεν είναι δυνατόν να διαφυλάξεις αλλά και να προβάλλεις για τουριστικούς ή άλλους λόγους κάτι, που εσύ ο ίδιος αγνοείς!!!
2 Δεν είναι δυνατόν να βλέπουμε (μοντέρνα και «ψηφιακή», τρομάρα της) πληροφοριακή πινακίδα στο κέντρο της πόλης, που να πληροφορεί πως «τριγύρω υπάρχουν τράπεζες, εστιατόρια, καφέ, εμπορικά καταστήματα»3 (λες και δεν τα βλέπει ο ενδιαφερόμενος!) και να μην αναδεικνύεται το έντονο ελληνιστικό, ρωμαϊκό (με πλήθος επιγραφών, στον Πρόδρομο, την Παναγία και αλλού) και βυζαντινό παρελθόν της πόλης, που θα έφερνε πολλούς περιηγητές μέσα σ' αυτή, προκειμένου να το ανακαλύψουν και να δουν τα σχετικά εκθέματα μιας διαχρονικής τοπικής συλλογής ή —ακόμα καλύτερα, αν είναι δυνατόν— ενός Διαχρονικού Μουσείου.
Αυτά μας φέρνουν στο σημαντικότερο προσόν ενός (υποψηφίου) δημάρχου, δημοτικού συμβούλου κ.λπ.: να ξέρει να διαβάζει και να... διαβάζει! Δυστυχώς διαπιστώνω και από την πλειονότητα των μαθητών αλλά και από πολλούς συμπολίτες μας πως δεν ξέρουν να διαβάζουν και κατά συνέπεια δεν... διαβάζουν. Και δεν εννοώ να γνωρίζει κάποιος τα γράμματα α, β, γ... και να καταλαβαίνει τις λέξεις που σχηματίζουν. Εννοώ να μπορεί να διαβάσει μια σελίδα και να καταλάβει το περιεχόμενό της, απαντώντας και σε σχετικές ερωτήσεις, εννοώ ένας δήμαρχος, αντιδήμαρχος κ.λπ. να μπορεί να διαβάσει τις 500 ή 1000 σελίδες ενός εγγράφου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να το κατανοήσει και να υποβάλει με τον σωστό τρόπο και στη σωστή διεύθυνση την ένταξη προς χρηματοδότηση ενός σημαντικού έργου για την περιοχή του4 κι όχι να καταθέτει, για παράδειγμα, πρόταση στην επιτροπή «Ελλάδα 2021» για τη δημιουργία ποδηλατοδρόμου,5 προκαλώντας τη θυμηδία των μελών και να χάνει έτσι η πόλη του 170.000 ευρώ για σχετικές κι όχι άσχετες με το '21 δράσεις και ενέργειες.
Η Σφίγγα (1909). Έργο τού Ιταλού ζωγράφου Τζιόρτζιο ντε Κίρικο (Giorgio de Chirico), γιου τού μηχανικού Εβαρίστο ντε Κίρικο (Evaristo de Chirico), που σχεδίασε τα κτήρια του σιδηροδρομικού σταθμού Καλαμπάκας.
Καθήκον ενός δημάρχου είναι να εκμεταλλεύεται την ευκαιρία για αρωγή του ιταλικού ιδρύματος de Chirico για την ανάδειξη των εξαιρετικής αρχιτεκτονικής και αισθητικής σπουδαιότητας παλαιών κτηρίων του σιδηροδρομικού σταθμού Καλαμπάκας, ευκαιρία που αναδύθηκε εξαιτίας μιας σχετικής μελέτης μας που ήρθε εις γνώση του ιταλικού ιδρύματος, κι όχι να ζητά τη δημιουργία μουσείου αναρρίχησης6 σε κτήριο ιδιοκτησίας της (ιταλικής πλέον) Hellenic Train, αντί για μουσείο Σιδηροδρόμου και πινακοθήκη Giorgio de Chirico, όπως είχαμε προτείνει.
Καθήκον ακόμη του δημάρχου, αντιδημάρχου, δημοτικών συμβούλων κ.λπ. είναι να πιέζουν να εξαπλωθεί η οπτική ίνα και το γρήγορο διαδίκτυο σε όλη την πόλη και όχι να ξοδεύονται δεκάδες χιλιάδες ευρώ για να φτάσει με έξοδα του δήμου Μετεώρων οπτική ίνα και γρήγορο ίντερνετ σε ιδιωτική εταιρεία, που τα χρησιμοποιεί προς ίδιον κι όχι προς κοινό όφελος.
Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πολλά ακόμα καθήκοντα και υποχρεώσεις, αλλά θα περιοριστούμε σε ένα: αφήνοντας κατά μέρος τα άχρηστα και δαπανηρά ταξιδάκια αναψυχής και συμμετοχές σε αμφίβολες τουριστικές εκθέσεις εσωτερικής κατανάλωσης, καθήκον των επικεφαλής ενός δήμου είναι να γυρίζουν με κάθε πρόσφορο μέσο (με τα πόδια, με ποδήλατο, πατίνι, αυτοκίνητο κ.λπ.) κάθε περιοχή της Καλαμπάκας και του σύνολου Δήμου και να βλέπουν από κοντά τα προβλήματα, είτε με τα αδέσποτα να τους απειλούν σε κάθε τους βήμα είτε με τους ξεχαρβαλωμένους πλέον δρόμους που είναι αδύνατον να μετακινηθεί κάποιος με ποδήλατο ή πατίνι7 είτε με το αβίωτο κυκλοφοριακό πρόβλημα και την απουσία πεζοδρόμων στην πόλη της Καλαμπάκας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τού πώς αντιλαμβάνονται κάποιοι επικεφαλής την ανάγκη πεζοδρόμησης σε καλαμπακιώτικους δρόμους είναι το κλείσιμο εβδομήντα μέτρων της οδού Βλαχάβα κατά τις βραδινές θερινές ώρες, ώστε να μην ενοχλούνται οι ίδιοι όταν πίνουν τα τσίπουρά τους σε τσιπουράδικα της περιοχής. Από κει και πέρα, γαῖα πυρὶ μειχθήτω!
② Συνωστισμός υποψηφιοτήτων
Κι ερχόμαστε στο δεύτερο μέρος του άρθρου μας.
Συζητώντας κάποιος με Καλαμπακιώτες για τους διατελέσαντες ως τώρα δημάρχους, αντιδημάρχους, δημοτικούς συμβούλους κ.λπ. του δήμου Μετεώρων, λαμβάνει τους χαρακτηρισμούς «ανεπαρκείς», «παρτάκηδες», «αδιάφοροι», «ιδιοτελείς» και άλλους αρνητικούς χαρακτηρισμούς, ων ουκ έστιν αριθμός, για την πλειονότητα των διατελεσάντων.
Αναρωτιέμαι λοιπόν το εξής: όταν οι συντοπίτες μας χαρακτηρίζουν με τέτοιους απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς τούς πρώην, πώς και βρίσκονται τόσες εκατοντάδες προθύμων νέων υποψηφίων (δημάρχων και δημοτικών συμβούλων) που συνωστίζονται και συνωθούνται, για να κατέλθουν στις εκλογές; Δεν αποθαρρύνονται και δεν ανησυχούν για την υστεροφημία τους οι νέοι υποψήφιοι; Δεν θα έπρεπε να είχαμε πρόβλημα εξεύρεσης υποψηφίων;
Στις προφορικές συζητήσεις και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λαμβάνουμε διάφορες εξηγήσεις του φαινομένου. Όπως ότι χρηματίζονται, ότι τους τάζουν να τους «βολέψουν» τους ίδιους ή μέλη της οικογένειάς τους, ότι αναμένουν να καρπωθούν διάφορα οφέλη από μελλοντικές τους θέσεις στον Δήμο Μετεώρων, ότι προσπαθούν να εξασφαλίσουν μεταθέσεις και αποσπάσεις και για άλλους ιδιοτελείς και αντικοινωνικούς σκοπούς.
Προσωπικά, ως καλοπροαίρετοι άνθρωποι, δεν τις πιστεύουμε αυτές τις απαντήσεις που δίνονται. Είναι δυνατόν κάποιος να επιτρέπει να καταρρακωθεί η φήμη του εφ' όρου ζωής και να κακοχαρακτηριστεί ισοβίως για πρόσκαιρα οικονομικά ή άλλα οφέλη;
Πιστεύουμε, ως καλοπροαίρετοι άνθρωποι, ότι όλοι αυτοί που εκδήλωσαν την πρόθεσή τους να κατέλθουν ως υποψήφιοι ενδιαφέρονται πρωτίστως για το κοινό καλό του Δήμου μας, έχουν όραμα γι' αυτόν, το οποίο θέλουν να υλοποιήσουν, έχουν γνώση της ιστορίας της περιοχής και είναι σε θέση να διαβάσουν εκατοντάδες και χιλιάδες σελίδες, προκειμένου να βρουν τα μέσα και τους τρόπους επίτευξης του κοινωφελούς αυτού οράματός τους.
Ὅπερ ἔδει δεῖξαι...
Υποσημειώσεις
1 Σε όλη την (υπόλοιπη) Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο οι τέτοιου είδους δρόμοι έχουν βολικότατους για την κυκλοφορία κυκλικούς κόμβους!
2 Τα ίδια φυσικά ισχύουν και για τους ψηφοφόρους, όχι μόνο για τους υποψηφίους!
3 Και τα υπόλοιπα που αναφέρονται λανθασμένα είναι! «Στο κέντρο της πλατείας δεσπόζουν οι προτομές των δύο τοπικών ηρώων του έπους του 1821 κκ Ευθυμίου Βλαχάβα και του Χριστόδουλου Χατζηπέτρου οι οποίοι διαδραμάτισαν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821.» Εξαιρώ ότι ποτέ δεν γράφουμε το κκ (=κύριοι) για τεθνεώτες και σχολιάζω πως ο παπα–Θύμιος επαναστάτησε δεκατρία έτη προ τού '21 ενώ η προτομή τού Χατζηπέτρου είναι για να τιμηθεί η μάχη τού 1854 στην Καλαμπάκα, τελείως άγνωστη, με ευθύνη των δημοτικών αρχών διαχρονικά, στους Καλαμπακιώτες!
4 Τα ίδια συμβαίνουν και στην κεντρική κυβέρνηση, όταν αχαρακτήριστοι πρώην υπουργοί και βουλευτές δήλωναν ανερυθρίαστα ότι δεν διάβασαν τα πολλών σελίδων μνημόνια μπλέκοντάς μας σε περιπέτειες για χρόνια· ή στην Κύπρο που ανέθεσαν σε «επαγγελματία» να διαβάσει το σχέδιο Ανάν, γιατί οι Κύπριοι πολιτικοί αδυνατούσαν!
5 Μακάρι βέβαια να γίνουν ποδηλατόδρομοι στην Καλαμπάκα (δεν είμαστε εναντίον μιας τέτοιας προοπτικής, ίσα–ίσα) και μάλιστα να χρησιμοποιούν και την ποδηλατογέφυρα της Διάβας! ! Άλλωστε έχουμε καταθέσει σχετική πρόταση...
6 Δεν εννοώ μ' αυτό να μη γίνει μουσείο αναρρίχησης, αλλά όταν συζητάς για την αξιοποίηση και ανάδειξη των κτισμάτων του σιδηροδρομικού σταθμού είναι πιθανότερο να γίνει δεκτή μια πρόταση που να είναι σχετική με τους σιδηροδρόμους και τους δημιουργούς των σιδηροδρομικών κτηρίων!
7 Κι αυτό εξαιτίας της έλλειψης πίεσης εκ μέρους της δημοτικής αρχής προς τους ασυνείδητους εργολάβους, που μετά τις εργασίες (φυσικού αερίου κ.λπ.) αφήνουν τους δρόμους με επικίνδυνα «σαμαράκια» κι άλλες κακοτεχνίες, χωρίς να ελέγχονται επ' ουδενί απ' τη δημοτική αρχή...
